Vijverdieren

Vijverdieren

Een vijver met dieren verrijkt je tuinvijver en ondersteunt de biodiversiteit, van kwakende kikkers tot fladderende libellen. Zoetwatermosselen en vijverslakken dragen bij aan volledig natuurlijke filtering van de vijver, terwijl waterdieren zoals salamanders zich aangetrokken voelen tot het water en de vijver een levendige plek maken.

Simon van der Velde

Om vijverdieren en insecten naar je tuinvijver te lokken, is het essentieel om je vijver op natuurlijke wijze in te richten zodat de vijver qua schuil- en broedplaats aansluit op de behoefte van vijver- en tuindieren.

Simon van der VeldeVijverspecialist en waterplantenkweker

Libellen, Odonata: Gevleugelde insecten

Libellen, odonata, behoren tot de orde van de gevleugelde insecten waarvan de waterjuffers weer onder de orde van de libelle valt. Alles over libellen Libellen zijn intrigerende insecten die je vaak in...

vijveradvies boek

Wil je nog meer handige tips?

Leer de veelvoorkomende fouten kennen en krijg een handig beplantingsplan, samen met tal van waardevolle tips in Simons Vijveradvies Boek.

Veelgestelde vragen over vijverdieren

Vijveradvies

Voor veel mensen is de vijver pas echt compleet als er kikkers zijn die zich er ook nog in voortplanten. Om dit voor elkaar te krijgen, is het raadzaam de vijver zo natuurlijk mogelijk te maken. Een vijver van meerdere meters doorsnede en minstens -80 cm diep is nodig om kikkers zich zo thuis te laten voelen dat ze ook eitjes zullen leggen. Ook kunnen ze dan diep genoeg afdalen om op de bodem in winterslaap te gaan. De amfibieën houden van rust, dus een rustige hoek in de tuin met zo’n zes uur per dag zon en geen waterfontein of stromend water, zijn belangrijke punten om op te letten bij de aanleg van je vijver voor dieren. Bekijk ook ons stappenplan voor het aanleggen van een vijver.

Zodra je een vijver aanlegt met voldoende en gevarieerde vijverplanten, maak je je vijver aanlokkelijk voor vele dieren en insecten. Alle hebben water nodig en je zult zien dat waterinsecten, slakken en waterkevers al snel van de partij zijn. Is je vijver diep en toegankelijk genoeg met voldoende schuilplekken, dan vinden kikkers (of padden of salamanders) ook hun weg naar het water. En libellen zijn prachtige creaties die je zeker in de vijver wilt verwelkomen; de larven zijn echte muggenvangers. Win-win dus. Tip: het kan helpen om bij de aanleg van je vijver een emmertje water uit een nabijgelegen plas of sloot toe te voegen. Hierin leven al vele beestjes en bacteriën die in de nieuwe habitat hun draai vinden.

De kleine watersalamander is de salamander die we vaak in onze tuinvijvers terugvinden. Met zijn camouflagekleuren grijs en olijf gaat hij helemaal op in het water. Heel herkenbaar zijn de zwarte stippen en de oranje buik, hoewel hij op het land bruinachtig van kleur is om vooral niet op te vallen. We vinden hem in heel Nederland; prima kans dus dat de kleine watersalamander – hij wordt 10 tot 11 cm groot – ook jouw vijver weet te vinden. De salamandersoort heeft een specifiek menu, want hij eet graag roeipootkreeftjes, watervlooien en larven van dansmuggen.

Salamanders zijn, net als kikkers, amfibieën en in ons land komt vooral de kleine watersalamander voor in vijvers. De voorwaarden die de dieren stellen aan hun habitat komen grotendeels overeen met die van kikkers (zie hierboven). Maar salamanders zijn kritischer. Waar kikkers nagenoeg elke waterpartij in een woonwijk weten op te sporen, geldt dit voor salamanders niet altijd. Je hebt dan ook meer kans op een salamander in de vijver als je dichter bij natuur woont en niet in een compleet bebouwde omgeving. Wat zeker helpt is de rest van je tuin inrichten met schaduwrijke, liefst vochtige plekken en lage planten. Daar houden watersalamanders van.

Libellen zijn jagers en zijn constant op zoek naar kleine, vliegende insecten. Het zijn prachtige diertjes die – net als de waterjuffer – een aanwinst zijn voor je tuin. Ze zijn namelijk ook erg nuttig omdat ze bijvoorbeeld oog mugjes en muggenlarven opeten. Zelfs onder het wateroppervlak weten ze de larven te vinden; die worden opgegeten door de larven van de libelle die onder water leven. Daarmee is meteen duidelijk waarom libellen water nodig hebben: ze zetten hun eitjes af op planten die net boven het wateroppervlak uitsteken. De eitjes komen onder water uit en de larven worden groot op de bodem van de vijver. Wie dus libellen wil lokken, zorgt voor voldoende bloeiende waterplanten in en om de vijver.

Planten in een vijver voor dieren

Wie amfibieën en waterinsecten in de vijver wil, doet er goed aan een diversiteit aan vijverplanten te plaatsen. Fleurige vijverplanten horen daar zeker bij, want ze trekken insecten aan. Dat is precies wat je wilt, want zo hebben insecteneters als kikkers of salamanders altijd voldoende te eten. Heb je een moeraszone, plant daar dan langbloeiende soorten zoals gele lis en snoekkruid. In de andere, meer onder water gelegen zones is een mix van zuurstofplanten, drijfplanten en waterplanten aan te raden. Goede zuurstofplanten zijn waterpest, hoornblad en krabbenscheer. Met deze soorten blijft het zuurstofgehalte in het water op niveau en dat voorkomt algengroei.

Waterinsecten

Waterinsecten zoals libellen, muggen en waterjuffers zijn enkele van de meest voorkomende waterdieren in een vijver. Ze leven in het water en voeden zich met kleine waterorganismen en planten. Sommige soorten, zoals de waterjuffer, zijn een lust voor het oog met hun prachtige kleuren en fladderende vleugels. Andere soorten, zoals de mug, kunnen echter een bron van overlast zijn

Amfibieën

Naast insecten zijn er ook grotere waterdieren die in een vijver leven, zoals kikkers, padden en salamanders. Deze amfibieën zijn afhankelijk van de vijver als broedplaats voor hun eieren en als leefgebied voor hun jongen. Ze jagen op insecten en andere kleine dieren en worden vaak gezien zonnebadend op de rand van de vijver.

Vijvervissen

En dan zijn er nog de vissen. Goudvissen, karpers en snoeken zijn slechts enkele voorbeelden van de vele vissoorten die in een vijver kunnen leven. Vissen zijn niet alleen leuk om naar te kijken, maar hebben ook een belangrijke rol in het ecosysteem van de vijver. Ze eten bijvoorbeeld algen en muggenlarven, en helpen zo de waterkwaliteit te verbeteren. Al deze waterdieren maken deel uit van een complex web van relaties in de vijver. Ze zijn afhankelijk van elkaar voor voedsel en bescherming, en dragen bij aan de biodiversiteit van de vijver. Het is dan ook belangrijk om de vijver in balans te houden, bijvoorbeeld door het toevoegen van zuurstofplanten en het vermijden van overbevolking van vissen. Zo blijft de vijver een gezonde en levendige omgeving voor alle waterdieren die er wonen.

Vissen, kikkers én salamanders

Wie een tuin voor dieren aanlegt, denkt misschien aan vissen. Dat zijn natuurlijk ook dieren. Echter raden we aan op te passen met te veel of te grote vissen in je vijver te plaatsen, als je ook amfibieën wilt aantrekken. Grote vissen zien de eitjes van kikkers, salamanders en ook libellen namelijk als voedsel en eten ze op. Enkele kleine vissen houden kan wel. Deze hoef je niet te voeren en ze helpen onder andere mee bij het in toom houden van de muggenpopulatie rond je vijver.
Je hebt zojuist dit product aan de winkelwagen toegevoegd:

Tips, advies en forse besparingen
Ik wil graag mijn ervaring met jou delen, en jou adviseren om eventuele vijverproblemen op te lossen en het vijveronderhoud te verminderen. Hierdoor kun jij op eenvoudige wijze honderden euro's besparen.
Tips, advies en forse besparingen
Ik wil graag mijn ervaring met jou delen, en jou adviseren om eventuele vijverproblemen op te lossen en het vijveronderhoud te verminderen. Hierdoor kun jij op eenvoudige wijze honderden euro's besparen.
Tips, advies en forse besparingen
Ik wil graag mijn ervaring met jou delen, en jou adviseren om eventuele vijverproblemen op te lossen en het vijveronderhoud te verminderen. Hierdoor kun jij op eenvoudige wijze honderden euro's besparen.
Tips, advies en forse besparingen
Ik wil graag mijn ervaring met jou delen, en jou adviseren om eventuele vijverproblemen op te lossen en het vijveronderhoud te verminderen. Hierdoor kun jij op eenvoudige wijze honderden euro's besparen.